Çocuklarda ‘İşitme Engeli’ Nasıl Fark Edilir?
ABDULLAH COŞTU
Sağlıklı yaşam
İnsanlar arasındaki iletişim yolları içinde en önemlisi ve en sık kullanılanı konuşarak anlaşma yoludur. Konuşma öğrenilmiş bir davranıştır. Anne ve babalar, çocuğun yakın çevresindeki kişiler farkında olmaksızın konuşma öğretmenliği yapmaktadır.
Konuşmanın öğrenilmesinde ise en önemli unsur işitmedir. İşitme kaybı bu duyulardan en önemlisi olan işitme bozukluğu durumunda ortaya çıkar. İşitme engeli, işitme duyarlılığının kişinin gelişim, uyum, özellikle iletişimdeki görevlerini yerine getirmesinde en büyük engeli oluşturur. İşitme duyusunun kaybı, özellikle bebeklik döneminde konuşmanın öğrenilmesi açısından ciddi bir sorun teşkil eder ve bu bireyler iletişim açısından ciddi problemler yaşarlar. İşitme kaybı olan çocuklar; okul döneminde başarısızlık, psikolojik olarak toplumdan uzaklaşma, içine kapanıklık ve sosyal yönden başarısızlık gösterebilirler. Dünyada ve ülkemizde 3 Mart tarihi ise Dünya Kulak ve İşitme Günü olarak kutlanır. Bu tarihte günün önemine yönelik çeşitli aktiviteler yapılır. Biz de geleceğimizin teminatı olan çocuklarda işitme sorununu gündeme taşıdık.
DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE 3 MART TARİHİ DÜNYA KULAK VE İŞİTME GÜNÜ OLARAK KUTLANIR. BU TARİHTE GÜNÜN ÖNEMİNE YÖNELIK ÇEŞİTLİ AKTİVİTELER YAPILIR. BİZ DE GELECEĞİMİZİN TEMİNATI OLAN ÇOCUKLARDA İŞİTME SORUNUNU GÜNDEME TAŞIDIK.
Geç kalınmamalı
İşitme engelinin tespiti konusunda dikkatli olunması ve geç kalınmaması gereklidir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda ülkemizde yeni doğan çocukların binde ikisinde işitme kaybı görüldüğü tespit edilmiştir. Buna göre 18 yaşın altındaki her 100 çocuktan ikisinde farklı tip ve derecelerde işitme kaybı olduğu saptanmıştır. Türkiye'de ise 0-19 yaş arası 63 bin civarında işitme kayıplı birey bulunduğu rapor edilmiştir. İşitme engeli, çocuğun diğer gelişim süreçlerini de etkilemektedir. Şöyle ki işitme engeli, bir çocuğun anlama ve ifade edici dil gelişimini, öğrenme sürecini, psiko-sosyal adaptasyonunu, beceri gelişimi ve mesleki seçim olasılıklarını sınırlar. Çocuğun anlama ve öğrenme bakımından ilk iki yılı önemlidir. Bu süreçte yeterli ve gerekli işitsel uyaranlar alınamazsa, daha sonra uygun işitme cihazı kullanmak bile çocukta işitme yolları zarar gördüğü için beklenen gelişimi tam olmayabilir.
24 saatte tespit edilebiliyor
Hayatının ilk iki yılında çok sık orta kulak enfeksiyonu geçiren veya orta kulak sıvı toplanması durumunda geçici de olsa iletişim ve işitme kaybı yaşayan çocuklarda akustik bilginin işitme merkezinde değerlendirme sorununu oluşturmaktadır. Buna bağlı olarak anlama kavrama, problem çözme ve kelime hazinesi gibi becerilerde gecikme görülmektedir, Çocuklarda işitme kaybının erken tanısı çok önemlidir. Günümüzde işitme engelinin doğumu takiben 24 saat içinde tespiti mümkündür. Sağlık Bakanlığı, yeni doğan ve süt çocuklarında işitme taramalarını ülke genelinde yaygınlaştırmıştır. İşitme engelli çocukların sosyal yaşama adaptasyonları için aile ve topluma büyük görevler düşmektedir. Buna göre ebeveynler çocuğun üstün olduğu alanları ortaya çıkarmalıdır. Böylece başarma, kabul görme gibi farklılıklar sağlanacaktır. Bu nedenle erken yaşlardan itibaren resim, müzik, spor, satranç, tiyatro, drama gibi alanlara yönlendirilmelidirler.
Tercüman bulundurulmalı
İşitme engelli çocukların normal işiten akranlarıyla aynı sınıflarda öğrenim görmeleri topluma adaptasyonlarını hızlandırmaktadır. İşaret diliyle iletişim kuran işitme engelli bireylerin toplumlarda ihtiyaçlarını daha rahat karşılayabildikleri için bütün devlet daireleri, okullar, hastaneler, adliye, emniyet gibi birimlerde işaret dili bilen tercümanlar görevlendirmelidirler. Ve kesinlikle işitme engellinin bir özür değil, aşılabilecek bir engel olduğu kabul edilmelidir.
3 MART TARİHİ, DÜNYA KULAK VE İŞİTME GÜNÜ OLARAK KUTLANIYOR
Telefonun icadı ile tanınan Alexander Graham Bell aslında sağırların sessizliğini ortadan kaldırmaya çalışmıştır. İşitme engelli annesinin ve eşinin duyamadığı sesleri kaydetmeyi başaran Bell işitme kayıpları üzerine sayısız çalışmaları bulunmaktadır. İskoçyalı bilim adamının işitme engelliler için yapmış olduğu çalışmalarından dolayı ünlü bilim adamına itafen doğum yılı olan doğum yılı olan 3 Mart 1947 tarihi, Dünya Kulak ve İşitme Günü olarak kutlanmaktadır.